آموزش تعویض دنده

قلق گیری کلاج

یک راننده باهوش در حرکت اول یاید سعی کند که نقطه یک کلاج را پیدا کند و یکدفعه و ناگهانی کلاج را بالا نیاورد . پیدا کردن مقداری فاصله بین نقطه صفر کلاج تا نقطه یک حرکت را قلق گیری کلاج می گوییم. هر اتومبیلی را که برای اولین بار بخواهیم حرکت بدهیم باید کلاج آن را قلق گیری کنیم.

 تعویض دنده های مستقیم (دنده کشی) و معکوس
به عمل اضافه کردن دنده . دنده کشی می گوییم . و به عمل کم کردن دنده معکوس می گوییم.

 انتقال دنده از 1 به 2
دنده یک دنده ای است قدرتی و فقط جهت حرکت کردن اتومبیل از حالت توقف می باشد و اگر فضای جلوی اتومبیل باز باشد و هیچ مانعی وجود نداشته باشد باید سریعا گاز و دنده یک را پر کرده و وارد دنده 2 شویم .

نحوه اجرا: برای این که متوجه شویم که گاز دنده 1 پر شده است یا نه مبنای ما دور موتور می باشد در کفی برای تعویض دنده های مستقیم دور موتور باید حداقل از 2000 رد شود و حد اکثر به 2500 برسد ولی در سربالایی ها دور موتور باید حداقل از 2500 رد شود و حداکثر به 3000 برسد .

پس از اینکه گاز دنده 1 پر شد ( دور موتور از 2000 رد شد ) در یک واحد زمانی گاز را قطع کرده و بلافاصله کلاج را تا انتها می گیریم بعد دسته دنده را از 1 به 2 منتقل می کنیم سپس کلاج را رها کرده و به نرمی گاز می دهیم .

توضیح اینکه: چون در هنگام تعویض دنده از 1 به 2 اتومبیل ما حرکت دارد دیگر نیازی به نگه داشتن کلاج در نقطه حرکت نیست و به همان آرامی که کلاج را گرفتیم به همان آرامی آن را رها می کنیم .

معکوس
به عمل کم کردن دنده معکوس می گوییم.

معکوس از 2 به دنده 1
هرگاه بنا به هر علتی سرعت ما در سربالایی آنقدر کم شود که به زیر 10 کیلومتر ( که به آن محوطه ایست می گوییم ) برسد بایستی دنده را از 2 به دنده 1 منتقل کنیم که به آن معکوس از دنده 2 به 1 می گوییم.

نحوه اجرا: فرض کنید با دنده 2 در حال حرکت هستیم و به دست اندازی رسیدیم . نیش ترمز گرفتیم تا بتوانیم با شتاب کمتری از روی دست انداز رد شویم. طبیعی است که سرعت ما کم می شود و به محوطه ایست یا زیر 10 کیلومتری می رسد .

حال که می‌خواهیم حرکت کنیم می بینیم دنده 2 دیگر توان کشیدن اتومبیل در این سرعت کم را ندارد بنابراین گاز را قطع کنیم و همان لحظه کلاج را تا آخر می گیریم بعد دسته دنده را از دنده 2 به دنده 1 منتقل می کنیم و سپس اگر محوطه جلوی اتومبیل ما باز بود و مانعی وجود نداشت مجددا گاز دنده یک را پر کرده و وارد دنده 2 می شویم .

توضیح اینکه در حرکتهای معابر شهری ما شاید بارها مجبور شویم که دنده کشی از یک به دو و معکوس از دو به یک را انجام بدهیم و این یک امر طبیعی در رانندگی بشمار می آید مخصوصا در راه بندان ها.

دنده کشی از دنده 2 به دنده 3
چنانچه فضای جلوی اتومبیل ما به حدی باز شود که حداقل 500 متر جلوتر از اتومبیل ما هیچ محوطه خطر و مانع ساکنی نباشد می توانیم گاز دنده 2 را پر کرده ( دور موتور در کفی حداقل از 2000 رد شود و حداکثر به 2500 برسد و در سر بالایی دور موتور حداقل به 2500 و حد اکثر به 3000 برسد ) و در یک واحد زمانی گاز را قطع و کلاج را تا انتها می گیریم سپس دسته دنده را به 3 منتقل کرده کلاج را به آرامی رها کرده و به نرمی گاز را شروع می کنیم ( درست همانند دنده 2 ).

معکوس از دنده 3 به 2
هرگاه بنا به هر دلیلی ( سربالایی و یا به خاطر ترمز ما ) سرعت اتومبیل به زیر 30 کیلومتر در ساعت کاهش پیدا کرده بایستی دنده را از 3 به 2 منتقل می کنیم و سپس به نرمی کلاج را رها کرده و به آرامی گاز را شروع کنیم به کل این اعمال دنده کشی و معکوس م بگوییم.

تقویت تمرکز گرفتن فرمان با دست چپ
این کار به این شکل انجام می شود دست راست روی دنده به صورت ثابت و دسته دنده را بگیرد و دست چپ به تنهایی روی فرمان کار کنترل فرمان را انجام بدهد این تمرین 2 فایده دارد:

اینکه دست راست جای دنده ها را یاد بگیرد.
اینکه دست چپ یاد می گیرد که هنگام تعویض دنده به وسیله دست راست چگونه فرمان را کنترل کند.

موارد استفاده دنده سنگین
هر جا که برای به حرکت در آوردن اتومبیل به قدرت زیاد نیاز باشد مانند شروع حرکت از حالت ساکن و سربالایی های تند از دنده سنگین استفاده می کنیم . در سرازیری های تند ( به دلیل اینکه نمی خواهیم سرعت اتومبیل ما در سرازیری زیاد شود ) جهت کاهش استفاده از ترمز و نیز کنترل بهتر فرمان کنترل سرعت از دنده سنگین استفاده می کنیم به همین دلیل است که اصطلاحا می‌گوید به هر دنده ای که سر بالایی را رفته ای باید سرازیری را همان دنده پایین بیایید.

دنده سبک
در اتومبیلهای سواری به دنده های 3، 4 و 5 به دلیل اینکه از سرعت بالایی برخوردار هستند دنده های سرعتی و یا دنده های سبک می گویند.

آموزش حرکت لاک پشتی

حرکت دادن اتومبیل به صورت سانتی متری جهت انجام کارهایی که به دقت و مراقبت بسیار زیادی نیاز است مانند دور زدن یا پارک دوبل را حرکت لاک پشتی می گوییم که فقط در دنده یک و دنده عقب قابل اجراست.

اوج کنترل اتومبیل زمانی است که شناخت کاملی از کلاج و نقاط مختلف آن داشته و نحوه استفاده از آن جهت حرکت دادن اتومبیل به صورت سانتیمتری را یاد گرفته باشیم و به راحتی بتوانیم از آن بهره ببریم بنابراین ابتدا باید نقاط مختلف کلاج را بشناسیم . کلاج از چهار قسمت تشکیل شده است :

نقطه صفر (‌انتها و پایین ترین حد کلاج )
نقطه یک حرکت ( ما بیشتر با این نقطه کار داریم چرا که سرعت اتومبیل در این نقطه به صورت سانتی متری است )
نقطه دو حرکت ( جهت آغاز یک حرکت عادی )‌
نقطه سه حرکت ( بالاترین حد کلاج که رها و آزاد می شود )

حال به تشریح این نقاط می پردازیم.

نقطه صفر
وقتی می خواهیم اقدام به حرکت کنیم ابتدا کلاج را تا آخر می گیریم و دسته دنده را درون دنده 1 یا دنده عقب ( به هر سمتی که نیاز باشد ) قرار می دهیم که این نقطه از کلاج را نقطه صفر می‌گویند. در نقطه صفر با اینکه دسته دنده درون دنده یک است ولی هر چقدر گاز دهیم اتومبیل حرکت نمی کند. نقطه صفر کلاج در همه ی اتومبیلها یکسان است یعنی انتهای کلاج همه اتومبیل‌ها نقطه صفر محسوب می شود.

نقطه یک حرکت
هنگام حرکت وقتی کلاج را تا آخر گرفتیم و دسته دنده را درون دنده مورد نظر گذاشتیم و آماده حرکت شدیم طبیعی است که اول گاز می دهیم بعد کلاج را بالاتر م یاوریم تا به نقطه حرکت برسیم اولین نقطه از کلاج را که ارتباط بین چرخ و موتور برقرار است و اتومبیل ما حالت حرکت به خود می گیرد و می خواهد به صورت سانتیمتری حرکت کند را نقطه پیک حرکت می گوییم. زمانی که می‌خواهیم نقطه‌ی یک حرکت را پیدا کنیم باید به بیرون اتومبیل نگاه کنیم تا از روی میزان سرعت اتومبیل را بفهمیم کلاج روی یک نقطه قرار دارد یا نه فاصله ی بین نقطه ی صفر تا نقطه ی یک حرکت در همه ی اتومبیلها یکسان نیست ممکن است در یک اتومبیل این فاصله ( نقطه صفر تا نقطه یک ) 2 سانتیمتر باشد و در دیگری 3 یا 4 یا 5 سانتیمتر باشد اگر فاصله ی بین صفر و یک زیاد باشد می‌گوییم کلاج این اتومبیل بالاست و اگر این فاصله کم باشد اصطلاحا می‌گوییم کلاج این اتومبیل پایین است.

نقطه دوم حرکت
اگر از نقطه یک حرکت حداقل 1 سانتیمتر کلاج را بالاتر بیاوریم ملاحظه می کنیم که شتاب اتومبیل ما بیشتر شده و حرکت به صورت عادی انجام می گیرد به این نقطه از کلاج نقطه دوم حرکت می گویند توجه داشته باشید که بهترین راننده مسلط به کلاج راننده ای ست که لرزش در گیر شدن کلاج را فقط خودش متوجه شده نه دیگر سرنشینان خودرو .

نقطه سوم حرکت( رها شدن کلاج )
وقتی از نقطه دوم حرکت کلاج را 1 سانتیمتر بالا بیاوریم اتومبیل ما با زهم با شتاب بیشتری حرکت می کند و در ضمن کلاج ما به بالاترین حد خود رسیده و در این حالت پای ما از روی کلاج رها شده و این نقطه از کلاج نقطه سوم حرکت یا رها شدن کلاج می گوییم . حالا که با نقاط مختلف کلاج آشنا شدیم این نکته را متذکر می شویم که در هنگام استفاده از این نقاط گاز ما باید حتما ثابت بوده و هرگز قطع نشود و کلاج همانند ولوم تنظیم کننده ی میزان سرعت اقدام کند.

هنرجویان عزیز اگر می خواهید پارک دوبله ی بسیار عالی داشته باشید به این قسمت توجه کنید.

طریقه انجام حرکت لاک پشتی ( سانتیمتری )
برای اینکه بتوانیم سرعت اتومبیل را تحت کنترل خودمان داشته باشیم باید کلاج را تا آخر ( نقطه صفر ) گرفته و دنده را به یک منتقل می کنیم . خوب اکنون اتومبیل ما کاملا ایستاده و ما می خواهیم رو به جلو به صورت لاک پشتی ( سانتی متری ) حرکت کنیم. کمی گاز به صورت ثابت (طوری که قطع نشود) کلاج را آرام آرام بالا می آوریم. تا کجا بالا بیاوریم؟ پاسخ این است که تا نقطه یک حرکت، کلاج را بالا می آوریم طوری که سرعت حرکت اتومبیل با سرعت اتومبیل ما با سرعت لاک پشتی با هم یکی بوده و به صورت سانتیمتری باشد زمانی که حس کردیم سرعت ما از سرعت لاک پشت بیشتر شده بدون اینکه گاز را قطع کنیم کلاج را مجددا باید تا نقطه صفر پایین ببریم وقتی کلاج را تا نقطه صفر پایین ببریم کلاج در این حالت باعث تقریبا ایست اتومبیل میشود لذا گاز باید ثابت باشد و کلاج بین نقطه صفر و نقطه یک حرکت جا به جا شود به این حرکت کردن که به کنترل شدید کلاج همراه است حرکت به صورت لاک پشتی یا سانتیمتری می گوییم چرا که سرعت ما از سرعت لاک پشت تجاوز نمی کند و این بیانگر اوج کنترل کلاج است در حرکت لاک پشتی ما با نقطه 2و3 کلاج هیچ کاری نداریم و بعد از اتمام حرکت لاک پشتی اگر نیاز شد کلاج را بالا می آوریم و حرکت عادی انجام می دهیم.

لازم به ذکر است برای انجام حرکت لاک پشتی در جایی که حالت سرازیری دارد باید اولا کلاج را تا نقطه صفر پایین ببریم ثانیا گاز را قطع می کنیم و به وسیله ترمز سرعت را کنترل می نماییم باید حرکت اتومبیل به صورت لاک پشتی را به کمک ترمز انجام داد در اینجا کنترل کننده اصلی ترمز می باشد.

موارد استفاده از حرکت لاک پشتی:
خروج از پارک
بردن اتومبیل در پارک کردن آن در داخل حیاط یا پارکینگ
دور یک و دو فرمان

پارک دوبل به طور کلی هر جا نیاز باشد حرکت اتومبیل به صورت بسیار کند و سانتیمتری باشد باید از حرکت لاک پشتی استفاده شود در ضمن در این گونه موقعیتها اگر سرعت بیشتر شود دقت ما کمتر می شود و احتمال تصادف و بر خورد وجود دارد بنابراین حتما بایستی از حرکت لاک پشتی استفاده کرد .

حرکت لاک پشتی در دنده عقب
در دنده عقب نیز باید گاز ثابت باشد و کلاج بین نقطه صفر و یک حرکت جابجا شود و همان حالت رو به جلو انجام می شود یعنی کنترل حرکت و سرعت اتومبیل کنترل به وسیله کنترل کلاج در نقطه صفر و یک حرکت می باشد.

آموزش استفاده از کلاج

کلاج خودرو  سه وظیفه اصلی به عهده دارد که عبارتند از:

تعویض دنده
وصل کردن و برقراری انتقال نیرو از موتور به چرخ جهت حرکت دادن اتومبیل
خلاص کردن یا قطع کردن ارتباط موتور با چرخ

کار با کلاج وظیفه پای چپ می باشد و بهتر است که پنجه یا سینه پا روی کلاج و پاشنه پا چسبیده به کف اتومبیل باشد . حال به شرح تمام حالتهای ذکر شده کلاج می پردازیم.

تعویض دنده
وقتی کلاج را تا انتها می گیریم دریچه همه دنده ها باز شده و ما می توانیم دسته دنده را درون هر دنده ای که می خواهیم قرار دهیم .

درست مثل زمانی که ما می خواهیم وارد اتاق شویم دستگیره درب را به پایین فشار می دهیم تا درب آزاد شود . و پس از این که درب آزاد شد آنرا باز می کنیم دنده را نیز وقتی می خواهیم از خلاص به یک یا از یک به دو و ... جا به جا کنیم او ل باید کلاج را تا انتها فشار دهیم تا دریچه دنده ها باز شود بعد دسته دنده را درون هر دنده ای که می خواهیم قرار می دهیم .

وصل کردن و برقراری ارتباط موتور با چرخ
وقتی ما گاز می دهیم در حال تولید نیرو هستیم نیروی تولیدی روی درجه دور موتور مشخص شده مثلا وقتی دور موتور روی 5/1 قراردارد ( 1000* 5/1 ) یعنی 1500 دور دقیقه میل لنگ در داخل موتور در حال چرخش است.

 و اما زمانی که اتومبیل را درون دنده قرار می دهیم و می‌خواهیم کلاج را بالا بیاوریم و در اصل داریم این نیروی تولید شده توسط گاز و موتور را بوسیله گیربکس به چرخ منتقل می کنیم اگر این انتقال به صورت ناگهانی و سریع انجام شود باعث ایجاد شوک به چرخها شده و موجب پرت شدن اتومبیل به جلو می شود . لذا برای اینکه به آرامی حرکت کنیم و اتومبیل ما رو به جلو پرت نشود بایست عمل بالا آمدن کلاج را نیز به آرامی انجام دهیم تا عمل اتصال دیسک و صفحه کلاج به آرامی صورت گیرد، در این صورت حرکت ما نیز در کمال آرامش و به نرمی خواهد بود .

خلاص کردن دنده
وقتی کلاج را تا انتها می گیریم ارتباط بین چرخ و موتور قطع می شود یعنی صفحه کلاج از دیسک جدا می شود و به صورت موقت دنده خلاص می شود و به صورت موقت دنده خلاص شد بایستی دسته دنده را به محوطه خلاص انتقال دهیم تا بتوانیم کلاج را رها کنیم .

 

 قانون شروع حرکت ( نحوه حرکت دادن اتومبیل )

حرکت دادن اتومبیل در سه جا باید تمرین و انجام شود:
در مسیر مستقیم و کفی
گردش به راست و چپ و دور زدن
در سربالایی و شیب

بهتر است شروع فراگیری حرکت دادن اتومبیل در مسیرهای باز و مستقیم باشد، برای شروع حرکت ابتدا کلاج را تا انتها گرفته و گیربکس را بوسیله دسته دنده درون دنده سنگین یا پر قدرت یک قرار می دهیم (دنده یک قویترین دنده رو به جلو بوده و دنده عقب از دنده یک قویتر می باشد ) کمی گاز به صورت ثابت و ممتد طوری که قطع نمی شود بهترین حالت برای گاز دادن برای شروع حرکت در کفی دور موتور 1500 می باشد که پس از چند بار تمرین این صدا برای گوشهای ما آشنا می شود و نیازی به توجه کردن به دور موتور نیست.

حالا نیرو را تولید کردیم و زمان انتقال نیرو و اتصال آن به چرخ است سپس کلاج آرام بالا می آوریم تا جایی که احساس کنیم که اتومبیل ما با نیروی موتور شروع به حرکت کرده و اتومبیل در حال حرکت باشد این نقطه از کلاج را که احساس می کنیم اتومبیل شروع به حرکت کرده نقطه حرکت کلاج (نیم کلاج یا نقطه لرزش) می‌گوییم (حالتی که دیسک و صفحه به هم در حال وصل شدن هستند ولی هنوز صفحه کاملا جذب دیسک نشده) پس نبایستی کلاج از نقطه حرکت بالاتر بیایید بعد از شمردن و در نظر گرفتن 3 ثانیه با خیالی راحت کلاج را رها می‌کنیم و به حرکت خود ادامه می‌دهیم.

قانون حرکت در مسیر مستقیم و کفی
ابتدا کلاج را تا انتها گرفته و دسته دنده درون دنده یک قرار می دهیم کمی گاز به صورت ثابت طوری که قطع نشود در همان لحظه کلاج را آرام آرام بالا می آوریم تا جایی که احساس کنیم اتومبیل ما با نیروی موتور شروع به حرکت کرده است که به آن نقطه حرکت کلاج می گوییم . کلاج را در نقطه حرکت مانند گاز ثابت کرده و به مدت 3 ثانیه نگه می داریم و خود نیز می شماریم 1ثانیه 2ثانیه 3ثانیه در اینجا حرکت انجام شده و با خیال راحت کلاج را رها می کنیم و به گاز دادن خود ادامه می دهیم.

 هنگام حرکت کردن کار . کلاج برعکس کار گاز و ترمز بوده و آنرا از پایین با بالا می آوریم و نسبت آن با گاز به صورت 2 کفه ترازو می باشد یا مانند الاکلنگ . پس از طی حدودا 50 متر باید ایست کنیم پس از توقف کامل دنده را خلاص کرده و قانون ایست را انجام می دهیم تا اولا ایست ها و ترمزهای کاملا آهسته و بی خطر شود ثانیا حرکت در مسیر مستقیم و کفی برای ما کاملا راحت شده و برای پاهای ما ملکه گردد هر چقدر تمرین بیشتر باشد اجرا و انجام آن برای ما روان تر خواهد شد.

 نحوه کنترل کلاج هنگام گردش به چپ و راست و دور زدن
به محیطی برای تمرین احتیاج داریم که کاملا بی خطر باشد و امکان دور زدن به چپ و راست بدون تردد خودرو وجود داشته باشد .در حرکت در مسیر مستقیم گفتیم که کلاج را 3 ثانیه در نقطه حرکت نگه داریم اما در دور زدن ها و گردش ها کلاج را در نقطه حرکت آنقدر نگه می داریم که اتومبیل ما پس از دور زدن یا گردش کردن کاملا در مسیر مستقیم قرار گیرد پس از اینکه در مسیر مستقیم قرار گرفتیم و اتومبیل صاف شد آن وقت کلاج را رها می کنیم. پس در گردشها برای این که کنترل اتومبیل از دست راننده خارج نگردد بدین شکل عمل می کنیم :

ابتدا کلاج را تا آخر گرفته و دنده را 1 می کنیم کمی گاز به صورت ثابت طوری که قطع نگردد و کلاج را آرام آرام بالا می آوریم تا جایی که احساس کنیم اتومبیل ما با نیروی موتور شروع به حرکت کرده ( نقطه حرکت ) . موضوع اصلی این است که در گردشهای چقدر کلاج را نگه می داریم ؟ پاسخ این است که 80% کنترل اتومبیل در گردشها بوسیله کنترل و نگه داشتن کلاج در نقطه حرکت می باشد راننده ای که کلاج را در نقطه حرکت نگه دارد . در حقیقت کنترل اتومبیل و سرعت آن را در اختیار گرفته است .

کنترل کلاج و نگه داشتن آن در نقطه حرکت مثل کنترل رکاب دوچرخه است و وقتی شما با دوچرخه در خیابان اصلی در حال رکاب زدن هستید از دور دست اندازه را مشاهده می کنید یا تصمیم به گردش داخل کوچه های فرعی م بگیرید ناخودآگاه دست شما به سمت ترمز دوچرخه رفته و پای شما رکاب زدن را کم یا کند می کند. توجه داشته باشید که در زمان حرکت در خیابان با اتومبیل نیز وقتی تصمیم به گردش به چپ یا راست یا رد شدن از چاله یا دست انداز یا حرکت در ترافیک می گیرید درست مانند کنترل رکاب دوچرخه و ترمز آن کلاج و ترمز اتومبیل شما نیز باید تحت کنترل قرار گیرد تا حتما بتوانید با تسلط کامل بر هدایت اتومبیل و کنترل فرمان آن موقعیت را پشت سر بگذارید.

چگونه ترمز کنیم

چگونه ترمز کنیم

در زمان رانندگی و استفاده از ترمز پاشنه پا را روی کف اتومبیل بگذارید و با سینه پا پدال  ترمز را فشار دهید.ابتدا یک بار به نرمی فشار دهید و سپس در مراحل بعدی روی پدال برای ترمز گرفتن کامل فشار دهید.بطور ناگهانی و سریع از ترمز استفاده ننمایید.امکان دارد کنترل اتومبیل شما با مشکل مواجه گردد.

انواع استفاده از ترمز:
ترمز تند (شدید)
ترمز آهسته
نیش ترمز
 

1- ترمز تند ( شدید )
ترمزی است بسیار خطرناک و باعث تصادف و حتی المقدور نباید از ترمز تند استفاده کرد زیرا باعث می شود که اتومبیلهای پشت سر با ما تصادف کنند شاید شما ملاحظه ای نموده اید که در خیابانها و علی الخصوص بزرگراهها چند اتومبیل پشت سر هم با هم بر خورد کرده اند . علت این است که اتومبیل اول ترمز تند گرفته و بقیه نتوانسته اند کنترل کنند لذا با هم بر خورد کرده اند . در ترمز تند راننده یکدفعه و به صورت ناگهانی همه پدال ترمز را تا انتها فشار می دهد و چرخها یکدفعه قفل شده و باعث ایست ناگهانی خودرو و چه بسا سر خوردن اتومبیل می شود فقط زمانی که بحث حیات یک انسان در میان باشد می توانیم از ترمز تند استفاده کنیم . به طور مثال : هنگامی که بچه ای یکدفعه به طرف اتومبیل ما بدود .

 2 – ترمز آهسته
بهترین نوع ترمز آهسته می باشد بدین شکل که راننده همیشه از قبل جایی که می خواهد توقف کند را در نظر می گیرد به آرامی پدال ترمز را به صورت یک میلیمتر یک میلیمتر فشار می دهیم و اگر احساس کرد که نیاز به فشار بیشتری به پدال ترمز است این عمل را به صورت میلیمتری انجام می دهد . به عبارتی راننده حتما بایستی حداقل 100 متر قبل در نظر بگیرد که کجا می خواهد توقف کامل انجام دهد تا مجبور نشود به صورت ناگهانی اقدام به ترمز کند.

هماهنگی بین کلاج و ترمز
در تمام ترمزهایی که در سرعتهای زیر 10 کیلومتر انجام می دهیم بایست اول کلاج را تا آخر فشار دهیم سپس اقدام به گرفتن ترمز می نماییم. این کار باعث می شود که اولا هیچگاه اتومبیل ما خاموش نشود ثانیا با تمرکز بهتر و بیشتری می توانیم ترمز آهسته انجام بدهیم . در ترمز های بالا ی 10 کیلومتر ( به طور مثال 20- 30- 40 ) اول ترمز را به تنهایی می گیریم تا سرعت ما به زیر 10 کیلومتر برسد سپس برای اینکه اتومبیل ما خاموش نشود کلاج را تا انتها می گیریم و پس از ایست کامل دنده را خلاص می کنیم.

 3- نیش ترمز
نیش ترمز جهت کاهش و کم کردن سرعت انجام می شود و زمانی که ما قصد ایست کامل نداریم و فقط می خواهیم مقداری از سرعت خود را کم کنیم به طور مثال هنگام عبور از چراغ زرد چشمک زن چون می خواهیم رعایت احتیاط کرده باشیم از نیش ترمز استفاده می کنیم . بدین شکل که ترمز را به آرامی فشار می دهیم تا سرعت به مقدار دلخواه ما کم شود آن وقت ترمز را رها می کنیم و به حرکت خود ادامه می دهیم مثل عبور از دست اندازها.

هماهنگی بین کلاج و ترمز
در سرعتهای بالای 10 کیلومتر به طور مثال 30 یا 40 یا 50 وقتی ترمز می زنیم نیازی به گرفتن کلاج نیست چون این کار باعث خلاص شدن و شتاب گرفتن اتومبیل می شود و نیز زحمت ترمز بیشتر می شود چون کم شدن دور موتور باعث کم شدن دور چرخ می شود ولی هنگامی که ترمز ما ادامه پیدا می کند سرعت ما به مرز 10 کیلومتر کاهش پیدا کرد آنوقت باید کلاج را تا انتها فشار دهیم تا ارتباط بین چرخ و موتور قطع شود و ایستادن چرخ باعث خاموش شدن اتومبیل چرخ نگردد .
به طور کلی هنگامی که با دنده 1 در حال حرکت هستیم و می خواهیم ترمز را بگیریم باید اول کلاج را تا انتها فشار دهیم سپس اقدام به گرفتن ترمز کنیم. (در راه بندها بیشتر مجبور به این کار هستیم)

قانون ایست
قانون ایست به ما می گوید هر گاه می خواهیم این کنیم پس از اینکه اتومبیل کاملا توقف کرد بایستی اول دنده را خلاص کنیم بعد پا را از روی کلاج بر داریم در صورتی که توقف ما کمتر از 3 ثانیه طول بکشد چون می خواهیم مجددا حرکت کنیم نیازی به خلاص کردن دنده نیست ولی در صورتیکه توقف ما بیش از 3 ثانیه طول بکشد اول دنده را خلاص می کنیم سپس پا را از روی کلاج بر می داریم اگر پس از خلاص کردن دنده پا را از روی کلاج بر نداریم صفحه کلاج اتومبیل ما بی جهت فرسوده می گردد و برای دیسک اتومبیل نیز ضرر دارد .
اگر دنده را خلاص نکرده پا را از روی کلاج برداریم ارتباط بین چرخ و موتور مجددا وصل می شود و باعث می شود اتومبیل رو به جلو پرت شده و خاموش شود.

پس بنابراین قانون ایست مساوی است با:
گرفتن کلاج
ترمز آهسته
ایست کامل سپس دنده خلاص و بعد کلاج را رها می کنیم تا زمانی که قصد حرکت نداریم پا را از روی ترمز رها نمی کنیم .

انتقال ترمز
اگر توقف ما بیش از 20 ثانیه طول بکشد برای اینکه به سیستم ترمز و نیز بوستر ترمز (تقویت کننده ترمز) ما فشار نیاید اول ترمز دستی را می کشیم . بعد پا را از روی پدال ترمز برمی داریم.

اعمال قبل از حرکت در رانندگی

آشنایی، نحوه استقرار و استفاده از اتومبیل

قبل از شروع به رانندگی اطلاع از عملکرد اتومبیل مورد استفاده بسیار ضروریست. آشنایی و تسلط به ابزارهای کنترل، شما را به سوی رانندگی مطمئن و سالم هدایت میکند.برای رانندگی ایمن باید به تمامی وسایل هدایت و کنترل اتومبیل خودآشنایی و دسترسی داشته باشید.

 

باید نزدیک شدن و سوار شدن صحیح به اتومبیل،باز کردن درب و نشستن اصولی را بدانید.صندلی را در وضعیت مناسب قرار دهد(پشت سری خود را تنظیم کنید)به نحوی که به تمام ابزارهای هدایت و کنترل دسترسی داشته باشید.آشنایی کامل با گاز ، ترمز ، کلاج ، ترمز دستی،دنده،فرمان،چراغ راهنما،تنظیم صندلی و مطمئن شدن از بسته بودن دربها قبل از روشن نمودن اتومبیل و حرکت  ضروریست .همچنین آشنایی با کلید برف پاک کن و کلید چراغها و دسته راهنما ونحوه روشن کردن صحیح اتومبیل نیز از ضروریات رانندگی است که در ادامه توضیحات بیشتری داده خواهد شد.
 نحوه ی حرکت به سمت ماشین:
با توجه کامل به اطراف و دیگر استفاده کنندگان از راه عقب ماشین به سمت درب راننده ماشین نزدیک می شویم.
  الف) بازکردن درب:
بعد از کلید انداختن و بازکردن قفل درب با دست چپ درب خودرو را طوری باز می کنیم که مزاحم عابرین پیاده و خودرو های عبوری نباشد.
  ب) سوار شدن :
سوار شدن با پای راست انجام می شود ( نه با سر) پس اول قسمت سمت راست بدن وارد خودرو میشود و بر روی صندلی می نشینیم.
  ج) پیاده شدن:
دسته ی درب را با دست چپ می گیریم و با دست راست دستگیره را گرفته و قبل از باز کردن درب پشت سر را نگاه می کنیم بعد از اینکه مطمئن شدیم خطری نیست درب را باز می کنیم، پای چپ را بیرون می گذاریم و بعد سر و بدن را بیرون می آوریم.
اگر حرف اول تمامی کارهایی را که بعد از نشستن و قبل از حرکت بایستی انجام شود کنار هم قرار می دهیم کلمه صکادرات ساخته می شود که به آن اعمال قبل از حرکت یا صکادرات می گوییم.
وقتی در داخل اتومبیل و پشت فرمان قرار گرفتیم بایستی قبل از حرکت دادن اتومبیل کارهای ذیل را انجام می‌دهیم:
 

1	ص	صـندلی را تنظیم می کنیم
2	ک	کـمربند ایمنی را می بندیم
3	آ	آینه ها را تنظیم می کنیم
4	د	دنده را خلاص می کنیم
5	ر	روشن می کنیم و راهنما می زنیم
6	ا	آینه ها را نگاه می کنیم و نقاط کور آنرا با چرخاندن سر پوشش می دهیم آماده کردن اتومبیل جهت حرکت(دنده)
7	ت	تـرمز دستی را پایین می کشیم

 

حال به شرح کامل موارد صکادرات و نحوه انجام آن می پردازیم

 

ص: صندلی،تنظیم صندلی و تامین میدان دید راننده
قسمت کفی صندلی که برای تنظیم آن با دست راست بالای فرمان را می گیریم و با دست چپ ضامن کفی صندلی را به سمت بالا می کشیم تا کفی صندلی آزاد شود (ضامن کفی در کنار پایه سمت چپ صندلی قرار دارد) و سپس خود را به سمت جلو و یا عقب می کشیم و بهترین حالت به این شکل استه که پاهای ما بایستی با یک زاویه 90 درجه یا قائمه روی ترمز و کلاج قرار بگیرد.

 

وجود پشتی مناسب سر خطر آسیب دیدگی گردن را در موقع تصادف کم می کند. بنا بر این نسبت به تنظیم آن دقت نمایید.

تنظیم صندلی و تامین میدان دید راننده
با اهرم مخصوص،صندلی را آزاد کنید به نحوی که شرایط ذیل برای شما مهیا شود.

 1-به فرمان تسلط کامل داشته باشید.
 2-به پدال‌های گاز،ترمز و کلاج کاملاً مسلط باشید.
 3-به راحتی بتوانید دنده را تعویض کنید.
 4-احساس راحتی و تسلط بر اتومبیل را داشته باشید.
 5-میدان دید طبیعی شما تامین گردد.

ک: کمربند ایمنی
1- بستن کمربند ایمنی
ابتدا به کمربند ایمنی که در کنار شانه چپ قرار دارد نگاه می کنیم سپس با دست راست سگک یا قلاب کمربند می گیریم و می کشیم تا همراه آن طناب کمربند نیز کشیده شود. دست چپ را از داخل طناب یا بند کمربند رد کرده طوری که بند کمربند از بالای شانه چپ مات رد شود در این حالت با دست چپ طناب یا بند کمربند را می کشیم و با دست راست قلاب کمربند را به سمت قفل کمربند هدایت می کنیم . قلاب را درون قفل قرار داده و فشار می دهیم تا قفل شود .

همچنین توجه داشته باشید سوار کردن کودکان زیر 12 سال در صندلی جلو خودرو و همچنین در آغوش داشتن کودکان هنگام رانندگی ممنوع است.

2- باز کردن کمربند ایمنی با دست راست ضامن قرمز رنگ قفل کمربند را فشار می دهیم تا قلاب آزاد شود سپس قلاب را به سمت چپ هدایت می کنیم تا خوب جمع شود.

 

 آ: آینه ها
تنظیم آینه وسط
سر رو به جلو و بدن ثابت و حالت رانندگی باشد با گوشه چشم به آینه وسط نگاه می کنیم . شصت دست راست گوشه سمت راست و زیر آینه قرار می گیرد 2 یا 3 انگشت ( بسته به میزان قدرت مچ دست ) قسمت روی سمت راست آینه وسط قرار می گیرد طوری که فضای دید آینه را اشغال نکند.
 آینه وسط را به سمت چشمان خود بر می گردانیم طوری که قالب دور آینه نوار دور شیشه بزرگ عقب با هم یکی شود و هیچ قسمت اضافی از سقف یا اتاق دیده نشود و تنها در این صورت می توان شعاع دید واقعی به عقب داشت.

تنظیم صحیح آینه بغل
آینه بغل بایستی دستگیره درب بغل را نشان دهد و یا اینکه 10% آینه از قسمتی که به اتاق متصل است بایستی رنگ بدنه اتومبیل ما را نشان بدهد (البته به صورت کج)

د: دنده را خلاص می کنیم
حرف «د» در صکادرات حرف اول دنده می باشد پس از تنظیم آینه ها بایستی از خلاص بودن دنده مطمئن شویم کلاج را با پای چپ تا آخر فشار می دهیم و دسته دنده را به سمت وسط هدایت می‌کنیم تا در محوطه خلاص قرار گیرد. در محوطه خلاص دسته دنده به راحتی به سمت چپ و راست هدایت می کند برای اطمینان از خلاص بودن آن دسته دنده را سمت درب سمت راست فشار می دهیم در آخر سمت راست یک حالت فنر دسته دنده را بر می گرداند به این ترتیب وقتی فنر حس شد مطمئن می شویم که دنده خلاص (این فنر محوطه دنده عقب می باشد در تعریف دنده عقب می گوییم آخر فنر پایین جای دنده عقب می باشد)

ر: روشن کردن
حرف  «ر»  در صکادرات حرف اول کلمه روشن کردن و راهنما زدن می باشد برای روشن کردن باید مراحل آن را در سوئیچ بدانیم.

مرجله اول :ابتدا کلاج را دربا پای چپ فشار داده و در انتها نگه دارید . سپس دنده را در حالت خلاص قرار دهید
مرحله دوم: باید سوئیچ را به سمت جلو چرخانده تا چراغ خطر ترمز دستی و آمپرها در صفحه کیلومتر به کار افتد. این مرحله را اصطلاحا باز شدن سوئیچ می گویند .
مرحله سوم: در این مرحله سوئیچ حالت فنری به خود می گیرد که با فشار دادن آن به سمت جلو شروع به استارت خوردن اتومبیل می کند. در این مرحله روی سوئیچ با علامت START مشخص شده است.البته در خودروهایی با دنده اتوماتیک این مراحل وجود ندارند و استارت تنها توسط زدن دکمه مربوطه انجام میشود. باید مواظب باشیم به محض اینکه خودرو در حال روشن شدن است دستمان را از سوئیچ رها کرده تا از حال استارت زدن خارج شود . اگر در حالی که اتومبیل روشن شده باشد و ما هنوز سوئیچ استارت را گرفته باشیم موجب درگیر شدن دنده استارت شده و باعث خرابی میشود.

آ:‌ آینه را نگاه می کنیم
پس از روشن کردن نوبت به ( آ ) دوم در صکادرات می رسد در این حالت آماده حرکت هستیم بایستی آینه هایی را که قبلا تنظیم کردیم را نگاه کنیم چون در آستانه حرکت کردن هستیم بایستی کاملا راه را چک کنیم تا خطری نباشد در ضمن جهت پوشش دادن به نقاط کور آینه سر را به سمت مورد نظر یک بار بر می گردانیم.

ت: ترمز دستی
حرف «ت» در صکادرات به معنای ترمز دستی می باشد، در این حالت انتقال ترمز انجام می دهیم یعنی ترمز پایی یا پدال ترمز را با پای راست فشار می دهیم و بعد از آن ترمز دستی را می خوابانیم (که به این کار انتقال ترمز می گوییم) برای پایین کشیدن ترمز دستی ابتدا ترمز دستی را به سمت بالا می‌کشیم 1 سانتی متر کافی است همزمان ضامن نوک ترمز دستی را فشار داده و به پایین می بریم طوری که چراغ ترمز دستی که با علامت ! روی آمپر مشخص شده خاموش شود حال ما آماده حرکت هستیم چون قانون قبل از حرکت را انجام داده ایم و در آستانه انجام قانون حرکت هستیم.
 توجه: وسیله نقلیه ای که در حال حرکت است نسبت به وسایل نقلیه متوقفی که در حال حرکت کردن به جلو یا عقب و گردش یا دور زدن هستند حق تقدم دارد.

چگونه فرمان را بگیریم

در حالت معمول رانندگی،نیمه بالای فرمان رامانند شکل  نشان داده شده گرفته و آنرا ثابت نگهدارید.مخصوصا در  زمانی که سرعت اتومبیل افزایش می‌یابد و همیشه برای  عکس العمل مناسب با فرمان آماده باشید.هرگز دست  خود را داخل فرمان قرار ندهید،چرا که در صورت بروز  حادثه امکان مجروح شدن وجود دارد.سعی کنید از دو  دست استفاده کنید که خودرو را راحت کنترل و در صورت  مواجه با خطر در اندک زمانی عکس العمل لازم را نشان دهید.